Wim de Haas heeft zijn hart verpand aan het landschap

BENNEKOM Bennekommer Wim de Haas heeft zijn hart verpand aan ‘het landschap’. Om te onderzoeken wat de betekenis is van het landschap in de huidige maatschappij reed hij zo exact mogelijk de route na van het beroemde boek van Robert Pitsig, Zen and the art of Motorcycle Mantenance. Hij ging op zoek naar antwoorden op de vragen die hij had over ‘het landschap’. Daarover schreef hij het boek ‘Het Landschap Verstaan’. Op 19 januari geeft hij in de Ontmoeting in Bennekom een lezing, die om 20.00 uur begint.

door Dick Martens

Wim de Haas werkte bij Wageningen Environmental Research, het kennisinstituut voor de groene leefomgeving van de Wageningen University & Research (WUR) en deed onderzoek naar de relatie tussen mens, natuur en landschap. Eerder werkte hij bij de KNAW en het Ministerie van LNV. Hij publiceerde onder meer het boek Planning als Gesprek. ,,Een van de aanleidingen om dit boek te gaan schrijven was, dat het landschap mij altijd al boeide. En zeker in deze tijd is alles wat met het landschap te maken heeft en waar energie, stikstof en de boeren de krantenkoppen beheersen, weer erg actueel. Daarom startte ik letterlijk een zoektocht, een reis om te onderzoeken wat het landschap betekent in deze tijd en op wat voor manier de mens daarmee omgaat.”

In zijn studieperiode was zijn gedachte over het landschap simpel: ‘natuur en landschap worden bedreigd door de techniek’, een ongelijke strijd. ,,Daarom moeten ze worden beschermd, dacht ik, door grenzen te stellen en door de techniek te veranderen. Het landschap is in het geding. Er speelt veel. Niet alles kan overal. Wonen, verkeer, bedrijven, landbouw en natuur vragen allen om ruimte”, licht De Haas zijn zoektocht nader toe. ,,Het landschap is meer dan een optelsom hiervan. Landschap is ook een bron van ervaringen en herinneringen. Hoe kunnen we recht doen aan al deze aspecten van het landschap? En hoe moeten we voor het landschap zorgen? Daar ben ik naar op zoek gegaan en mijn bevindingen hebben tot dit boek geleid.” 

In deze moderne tijd wordt er misschien nog wel meer nagedacht over ‘ons’ landschap. ,,Niet zozeer omdat landschap ‘een free for all terrein’ is geworden, maar vooral omdat het alles te maken heeft met identiteit. Het verhaal over wie je was, wie je bent en wie je wilt worden.” De reisgids van de Haas was daarbij dus een klassiek boek uit de jaren zeventig: ‘Zen and the Art of Motorcycle Maintenance’. ,,Tijdens mijn zoektocht werd mij duidelijk dat we het landschap kunnen opvatten als een soort taal. Als we deze leren verstaan, dan begrijpen we de verhalen die in het landschap liggen besloten. Het leidt tot een aandachtige en voorzichtige vorm van landschapszorg.” Het boek mondt uit in een rede van het landschap. ,,Daar wil ik de bezoekers in meenemen, zij zullen het landschap, ook na het lezen van het boek, op een geheel nieuwe wijze beleven.”